To, co najważniejsze. Nasz subiektywny przegląd osiągnięć naukowych minionego roku
4 stycznia 2022, 17:45Nowy gatunek człowieka, polska mumia w ciąży, regeneracja (niemal) całego ciała czy pierwszy lot śmigłowcem na innej planecie to przykłady nielicznych fascynujących badań i osiągnięć naukowych, o których poinformowaliśmy w minionym roku. Oto nasz subiektywny wybór tego, co najbardziej interesujące i najważniejsze w nauce 2021. Dla zainteresowanych bardziej szczegółowym poznaniem tematu publikujemy odnośniki do naszych oryginalnych informacji.
W średniowiecznym palimpseście odkryto fragment zaginionego pierwszego katalogu gwiazd
19 października 2022, 17:28Katalog Gwiazd Hipparchosa z Nikei jest pierwszym w dziejach ludzkości spisem koordynat wielu obiektów niebieskich. To słynne dzieło jest nam jednak nieznane, zaginęło. O jego istnieniu wiemy z przekazów, m.in. Klaudiusza Ptolemeusza (100 r. – 168 r.). Naukowcy z Francji i Wielkiej Brytanii donieśli właśnie o dokonaniu niezwykłego odkrycia. Jeden ze średniowiecznych palimpsestów z klasztoru św. Katarzyny na Półwyspie Synaj skrywa pod chrześcijańskim tekstem fragment Katalogu Hipparchosa.
W Morzu Południowochińskim odkryto wypełnione porcelaną i drewnem wraki statków z czasów dynastii Ming
24 maja 2023, 17:24W Morzu Południowochińskim odkryto wraki dwóch statków z czasów dynastii Ming. Jeden transportował porcelanę, drugi drewno. Jednostki znaleziono w październiku zeszłego roku na głębokości 1500 m u wybrzeży Hajnanu (w pobliżu północno-zachodniego zbocza kontynentalnego). Niedawno zaczęto badania stanowisk i samych wraków.
Insygnia grobowe władców państwa polsko-litewskiego odkryte w podziemiach katedry w Wilnie
9 stycznia 2025, 16:51W tajnej skrytce w podziemiach Katedry w Wilnie odkryto insygnia grobowe władców państwa polsko-litewskiego. Korona grobowa króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego Aleksandra Jagiellończyka; korona grobowa, medalion, pierścień, łańcuch i tabliczka natrumienna królowej Elżbiety Habsburżanki, pierwszej żony Zygmunta Augusta; korona grobowa, berło, trzy pierścienie, jabłko królewskie, łańcuch oraz dwie tabliczki natrumienne Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony Zygmunta Augusta czekały w skrytce przez niemal 90 lat.
Znikające rzeźby z Partenonu
22 grudnia 2006, 14:12Z Partenonu, znajdującej się na Akropolu świątyni Ateny Dziewicy, ma zniknąć siedem płaskorzeźb (metopów). Greccy konserwatorzy zabytków obawiają się szkód wyrządzanych im przez zanieczyszczenie środowiska, dlatego zostaną zastąpione kopiami.
Monty Python miał rację
16 maja 2008, 10:25Każdy miłośnik Monty Pythona zna skecz o "norweskiej błękitnej" - martwej papudze, którą właściciel sklepu zoologicznego próbuje sprzedać klientowi. Najnowsze badania dowodzą, że brytyjscy komicy nie mylili się zbytnio i takie papugi mogły rzeczywiście istnieć.
Prototyp tyranozaura
18 września 2009, 11:53Amerykańscy naukowcy odkryli na północnym wschodzie Chin miniaturowy "prototyp" tyranozaura. Choć był 100-krotnie mniejszy od swego następcy, już przed 125 mln lat miał wszystkie jego flagowe cechy. Paul Sereno z Uniwersytetu Chicagowskiego przyznaje, że nigdy wcześniej nie spotkał się z takim zjawiskiem.
Samica górą
2 marca 2011, 13:10W kawałku bałtyckiego bursztynu sprzed 40 mln lat doskonale zachowała się para kopulujących roztoczy z wymarłego gatunku Glaesacarus rhombeus. Dziś u wielu gatunków tych pajęczaków współżycie kontrolują samce, tymczasem wtedy dominującą rolę spełniała samica.
Dowód na średniowieczne pochodzenie wilczycy z Kapitolu
27 czerwca 2012, 06:43Przez długi czas zakładano, że wilczyca kapitolińska, rzeźba stanowiąca symbol Rzymu, powstała w starożytności. Pierwsze wątpliwości zgłosiła w 1997 r. konserwator Anna Maria Caruba, która zauważyła, że sylwetkę zwierzęcia odlano w całości, a technika ta była typowa dla średniowiecza. Badania naukowców z Università del Salento potwierdziły jej przypuszczenia. Wg datowania radiowęglowego, wilczycę wykonano między 1021 a 1153 r. n.e.
Sto sześćdziesiąt cm dorsza
14 maja 2013, 10:49Czterdziestoczteroletni Michael Eisele, który wybrał się w zeszłym miesiącu na łowiska u wybrzeży Norwegii, schwytał olbrzymiego dorsza atlantyckiego. Jeśli wymiary zostaną potwierdzone przez Międzynarodową Organizację Wędkarską (ang. International Game Fish Association, IGFA), Niemiec pobije poprzedni rekord z 1969 r.
